BDDK nedir? BDDK, yani Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu, Türkiye’deki bankacılık sektörünü düzenleyen ve denetleyen en üst otoritedir. Banka kurulması, şube açılması ve bankacılık faaliyet izni verilmesi gibi konularda karar yetkisi tamamen BDDK’ya aittir. Aynı şekilde bu izinlerin iptal edilmesi de kurumun yetki alanındadır.

BDDK Ne Zaman ve Neden Kuruldu?

BDDK, 23 Haziran 1999 tarihinde 4389 sayılı Bankalar Kanunu kapsamında kurulmuş olup, ilk olarak 23734 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak resmen yürürlüğe girmiştir. Bu kurumun temel amacı, Türkiye’deki finansal sistemin sağlam, şeffaf ve sürdürülebilir bir yapı içinde yönetilmesini sağlamaktır.

Kuruluşunda, kamu tüzel kişiliğine sahip, idari ve mali özerkliği bulunan bir otorite olarak tanımlanan BDDK, 2001 bankacılık krizinden sonra daha da güçlendirilmiştir. Bu dönemde IMF’nin de önerileriyle kurumun bağımsızlığı artırılmış ve siyasal müdahalelere karşı daha korunaklı hale getirilmiştir.

BDDK’nın Görevleri Nelerdir?

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun temel görevleri şu şekilde sıralanabilir:

• Bankaların ve finansal kuruluşların kurulması ve faaliyetlerinin düzenlenmesi

• Lisans ve faaliyet izni verilmesi, gerektiğinde bu izinlerin iptal edilmesi

• Bankacılık sektöründe risk oluşturan uygulamaların önlenmesi

• Tasarruf sahiplerinin haklarının korunması

• Finansal piyasaların istikrarlı çalışmasını sağlamak

• Rekabeti ve şeffaflığı artırmaya yönelik düzenlemeler yapmak

• Ekonomiye uygun ve etkin bir kredi sisteminin geliştirilmesi

BDDK’nın Denetim Yetkisi Olan Kuruluşlar

BDDK, yalnızca bankaları değil, aynı zamanda birçok finansal kuruluşu da denetim yetkisi altına alır. İşte BDDK’nın denetim ve düzenleme yetkisi kapsamında yer alan bazı kuruluşlar:

• Mevduat ve Katılım Bankaları

• Finansal Kiralama Şirketleri

• Faktoring ve Finansman Şirketleri

• Finansal Holding Şirketleri

• Varlık Yönetim Şirketleri

• Elektronik Para ve Ödeme Kuruluşları

• Yabancı Bankaların Türkiye Temsilcilikleri

• Derecelendirme ve Değerleme Kuruluşları

• Bağımsız Denetim Kuruluşları

• Mesleki Birlikler ve Diğer Finansal Organizasyonlar

BDDK’nın Kurumsal Yapısı

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu, iki ana organdan oluşur:

1. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu: Karar alma organıdır. Kurul Başkanı ve İkinci Başkan dahil olmak üzere toplam 7 üyeden oluşur.

2. Başkanlık: BDDK’nın idari yönetimini ve temsilini üstlenir. Kurum Başkanı aynı zamanda Kurul’un da başkanıdır.

Kurul haftada en az bir defa toplanır ve toplantı yapılabilmesi için en az beş üyenin hazır bulunması gerekir.

BDDK’nın Merkezi Nerede?

Kuruluşundan itibaren Ankara’da faaliyet gösteren BDDK, 2016 yılında İstanbul’a taşınmıştır. Kurumun genel merkezi İstanbul’un Şişli ilçesindedir. Ancak bazı daire başkanlıkları ve ofisleri halen Ankara’da faaliyet göstermektedir.

BDDK’nın Güncel Başkanı Kimdir?

2025 yılı itibarıyla BDDK Başkanı Mehmet Ali Akben’dir. İlk kez 2015 yılında bu göreve atanmış olan Akben, daha önce TMSF’de ve çeşitli bankacılık kurumlarında üst düzey yöneticilik yapmıştır. Görev süresi 2019 yılında sona erdikten sonra Cumhurbaşkanı tarafından ikinci kez atanmıştır.

Cumhurbaşkanlığı Sistemi ve BDDK’nın Bağlılığı

2018 yılında Türkiye’de yürürlüğe giren Cumhurbaşkanlığı Hükûmet Sistemi ile birlikte BDDK da dahil olmak üzere SPK ve TMSF gibi kurumlar 703 sayılı kararname ile Cumhurbaşkanlığı’na BDDK Nedir? bağlanmıştır. Bu düzenleme ile BDDK Başkanı ve Kurul Üyeleri artık Cumhurbaşkanı tarafından atanmaktadır.

BDDK ve Kredi Vadeleri Düzenlemesi

26 Şubat 2019 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanan düzenleme ile tüketici kredilerinde vade sınırlamaları getirilmiştir. Bu düzenlemeye göre:

• İhtiyaç kredisi vadesi: En fazla 60 ay

• Taşıt kredisi vadesi:

  • 120.000 TL altı araçlar için 60 ay

  • 120.000 TL üzeri araçlar için 48 ay

• Cep telefonu kredisi:

  • 3.500 TL altı için 12 ay

  • 3.500 TL üzeri için 6 ay

• Bilgisayar kredisi: 12 ay

• Tablet kredisi: 6 ay

Kredi Yapılandırma Hakkında BDDK Düzenlemesi

BDDK, söz konusu yönetmelikle beraber 26 Şubat 2019 öncesinde kullandırılan ihtiyaç kredilerinin, talep edilmesi halinde 60 aya kadar yeniden yapılandırılmasına izin vermiştir. Bu sayede tüketiciler, ödeme kolaylığı elde etmiş ve borç yapılandırması ile finansal rahatlama sağlanmıştır.

BDDK, Türkiye’deki finansal sistemin düzenli, güvenli ve şeffaf şekilde işlemesini sağlamayı amaçlayan kritik bir kurumdur. Görev alanı sadece bankalarla sınırlı kalmayıp, tüm finansal kuruluşlara uzanan geniş bir yelpazeye sahiptir. Ekonomik istikrarın sağlanmasında ve tasarruf sahiplerinin korunmasında önemli bir rol üstlenen BDDK, aynı zamanda kredi piyasasının etkin çalışmasını sağlayarak ekonomik büyümeye katkı sunmaktadır.