Forex ve Hisse Senetleri Arasındaki Temel Farklarpiyasaları, yatırımcıların farklı beklentilerine hitap eden iki önemli yatırım aracıdır. Türkiye’de hisse senetleri piyasası, 1985 yılında İstanbul Menkul Kıymetler Borsası (İMKB) adıyla faaliyete geçmiştir ve ilk işlemler 1986’da başlamıştır. 2013 yılında Borsa İstanbul adını alarak, Türk yatırımcılar için köklü bir yatırım ortamı sunmaya devam etmektedir. Öte yandan, Forex piyasası, Türkiye’deki yatırımcılar için nispeten yeni bir alan olup, son 10 yılda hızlı bir büyüme göstermiştir. Kolay erişim, cazip işlem koşulları ve geniş ürün yelpazesi gibi avantajlarıyla Forex piyasası, yatırımcılar arasında popülerlik kazanmıştır.

Forex ve hisse senetleri arasında belirgin farklar bulunur. Bu farkları, başlıklar altında inceleyelim:

Likidite ve Piyasa Derinliği

Forex piyasası, günlük 5.1 trilyon dolar işlem hacmi ile dünyanın en likit piyasasıdır. Bu yüksek işlem hacmi, piyasadaki derinliğin fazla olmasını sağlar. Forex piyasasının bu kadar büyük olmasının başlıca nedeni, yüksek kaldıraç oranlarıdır. Ayrıca, Forex’in uluslararası tezgah üstü (OTC) bir piyasa olması, çok sayıda katılımcının işlem yapmasını mümkün kılar. Küçük yatırımcılar dahi yüksek kaldıraç sayesinde kolayca piyasaya erişebilir.

Hisse senedi piyasaları ise organize bir yapıya sahiptir. Türkiye’de Borsa İstanbul’da işlem gören hisse senetlerinin derinliği ve işlem hacmi, piyasanın gelişimine ve yatırımcı katılımına bağlı olarak değişiklik gösterir. Borsa İstanbul’da işlem gören 500’den fazla hisse senedinin her birinde aynı düzeyde likidite ve derinlik bulunmaz. İşlem hacmi en yüksek olan hisse senetleri, genellikle belirli kriterlere sahip olanlardır.

Forex piyasasının yüksek likiditesi ve derinliği, manipülasyon riskini neredeyse yok ederken, hisse senedi piyasalarında düşük derinliğe sahip olan bazı hisse senetlerinde manipülasyon riski daha yüksek olabilir.

Kaldıraç Kullanımı

Hisse senetlerinde kaldıraç kullanılmaz; işlemler 1:1 oranında gerçekleştirilir. Yani, fiyatı 5 TL olan bir hisse senedinden 1000 lot almak için 5000 TL’ye ihtiyacınız vardır. Ancak bazı aracı kurumlar, müşterilerine özel kredi limitleri sunabilir. Örneğin, 1:5 kredi limiti tanınmış bir yatırımcı, 5000 TL yerine 1000 TL ile aynı değerde hisse senedi alabilir.

Forex piyasasında ise kaldıraç, sistemin kendisinde yer alır ve yatırımcılar belirli kaldıraç oranlarıyla işlem yapabilir. Örneğin, 1:10 kaldıraç oranına sahip bir yatırımcı, tüm işlemlerini bu oranla gerçekleştirebilir. Forex’te kaldıraç kullanımı, yatırımcılara daha az sermaye ile daha büyük pozisyonlar açma imkanı tanır.

Ürün Çeşitliliği

Forex, adından da anlaşılacağı üzere döviz piyasasıdır; ancak son yıllarda farklı finansal ürünlerin eklenmesiyle geniş bir ürün çeşitliliği sunar. Yatırımcılar, döviz çiftlerinin yanı sıra CFD’ler (Fark Sözleşmeleri) kapsamında hisse senetleri, borsa endeksleri, tarım, enerji ve maden gibi birçok farklı üründe işlem yapabilirler. Bu ürünlerde fiziksel alım-satım yapılmaz; yatırımcılar fiyat farklarından kar elde etmeye çalışırlar.

Hisse senedi piyasasında ise yatırımcılar sadece hisse senetlerine yatırım yapabilirler. Hisse senetleri, farklı şirketlerin büyüme hikayelerine yatırım yapma fırsatı sunar. Ayrıca, hisse senetlerine sahip olan yatırımcılar, kar payı, rüçhan hakkı, oy hakkı gibi çeşitli haklara sahip olurlar.

Çift Yönlü İşlem Yapabilme

Forex piyasasında yatırımcılar, yalnızca yükselen piyasalarda değil, düşen piyasalarda da para kazanabilirler. Satış yönlü pozisyonlar açarak, piyasa düşüşlerinden kar elde edebilirler. Örneğin, bir yatırımcı Forex’te bir ürünün düşeceğini öngörüyorsa, Sell (satış) butonuna basarak düşüş yönünde pozisyon açabilir.

Hisse senedi piyasasında da düşen piyasalarda kazanç sağlama imkanı vardır; ancak bu işlem daha karmaşıktır. Yatırımcılar, “Açığa Satış” işlemi ile düşüş yönünde pozisyon alabilirler. Ancak bu işlemi gerçekleştirebilmek için, yatırımcının çalıştığı aracı kurumun ödünç piyasasından hisse senedi temin etmesi gerekmektedir. Ayrıca, yatırımcıların Açığa Satış İşlemleri Çerçeve Sözleşmesi imzalaması zorunludur.

İşlem Saatleri

Forex ve hisse senedi işlemleri arasındaki en büyük farklardan biri işlem saatleridir. Hisse senetleri, belirli seans saatlerinde işlem görür. Türkiye’de Borsa İstanbul’da işlem saatleri sabah 9:40’ta başlar ve akşam 18:10’da sona erer. Uzun yıllar boyunca, İMKB’de sabah ve öğleden sonra olmak üzere iki ayrı seans yapılmıştır.

Forex piyasasında ise işlem saatleri 24 saati kapsar. Forex, uluslararası bir piyasa olduğundan, Asya, Avrupa ve Amerika seansları arasında kesintisiz olarak işlem yapılabilir. Pazar gecesi 00:00’da başlayan işlemler, Cuma gecesi 24:00’te sona erer. Dolayısıyla, Forex piyasası hafta içi 5 gün, 24 saat boyunca açıktır.

Komisyon ve Maliyetler

Forex piyasasında işlem komisyonu yoktur. Yatırımcılar, alış-satış fiyatları arasındaki fark olan spread maliyeti ile karşılaşırlar. Spread, işlem maliyeti olarak yatırımcıya yansır. Hisse Forex ve Hisse Senetleri Arasındaki Temel Farklar piyasasında ise spread maliyetine ek olarak, aracı kurumların uyguladığı alım-satım komisyonları da vardır. Geçmişte yüksek olan komisyon oranları, günümüzde oldukça makul seviyelere düşmüştür. Bu sayede, düşük işlem maliyetleri ile hisse senedi işlemleri yapılabilmektedir.