Muhasebe nedir? ne iş yapar? amacı ve kavramları nelerdir? muhasebe, işletmelerin tüm finansal işlemlerini sistematik biçimde kaydeden, sınıflandıran, analiz eden ve raporlayan bir bilgi sistemidir. Bu sistem, şirketin ekonomik faaliyetlerini doğru şekilde belgeleyerek, mali yapının şeffaf biçimde izlenmesini sağlar. Aynı zamanda yöneticilere ve paydaşlara sağlıklı finansal kararlar almada yardımcı olur.
İşletmelerin günlük para hareketlerinden yıllık bilanço ve kâr-zarar tablolarına kadar her türlü mali verisi muhasebe süreciyle yönetilir. Bu veriler yalnızca iç yönetim için değil, aynı zamanda devlete karşı yükümlülüklerin yerine getirilmesinde de kullanılır.
Muhasebenin Amacı Nedir?
Muhasebenin temel amacı, işletmelerin finansal işlemlerini düzenli şekilde kayıt altına almak, bu verileri analiz ederek karar vericilere doğru ve zamanında bilgi sunmaktır. Gelir-gider dengesini korumak, kârlılığı ölçmek, mali tablolar üretmek ve vergi yükümlülüklerini yerine getirmek bu sistemin öncelikli hedeflerindendir.
Ayrıca muhasebe, finansal kontrollerin oluşturulmasını sağlar ve potansiyel riskleri önceden tespit etme olanağı sunar. Bu yönüyle muhasebe, sürdürülebilir finansal yönetimin temel taşıdır.
Muhasebe Ne İş Yapar?
Muhasebe birimi, işletmenin parasal tüm işlemlerini kayıt altına alarak bunları analiz eder ve raporlar. Gelir ve gider takibi yapar, fatura işlemlerini yürütür, vergi hesaplamalarını ve ödemelerini kontrol eder. Ayrıca mali tabloları (bilanço, gelir tablosu, nakit akış tablosu vb.) hazırlar ve bu sayede şirketin mali sağlığı sürekli izlenebilir hale gelir.
Muhasebe departmanı aynı zamanda yasal defterlerin tutulmasını, SGK bildirimlerinin yapılmasını ve resmi kurumlara gerekli beyanların zamanında verilmesini sağlar.
Ön Muhasebe Nedir?
Ön muhasebe, genel muhasebenin temelini oluşturan ve işletmenin günlük mali işlemlerini kayıt altına alan süreçtir. Nakit akışı takibi, fatura kesimi, cari hesap yönetimi, kasa-banka işlemleri, çek-senet takibi gibi birçok operasyon ön muhasebenin alanına girer.
Küçük ve orta ölçekli işletmelerde genellikle muhasebe programları aracılığıyla yürütülen bu işlemler, firmanın anlık mali durumunu kontrol etmesine olanak sağlar. Ön muhasebe verileri daha sonra genel muhasebe kapsamında detaylandırılır.
Ön Muhasebe Ne İş Yapar?
Ön muhasebe, işletmenin günlük finansal operasyonlarını düzenler. Bu kapsamda:
-
Fatura ve irsaliye işlemlerini yürütür
-
Kasa ve banka giriş-çıkışlarını takip eder
-
Müşteri ve tedarikçi cari hesaplarını kaydeder
-
Çek, senet ve diğer tahsilat/ödeme araçlarını izler
-
Personel maaş bordrolarını hazırlar
-
Stok giriş-çıkışlarını kontrol eder
Ön muhasebe, genel muhasebenin sağlıklı işlemesi için gerekli verileri oluşturur ve işletmenin mali disiplinini sağlar.
Muhasebenin Fonksiyonları Nelerdir?
Muhasebenin dört ana işlevi vardır:
-
Kaydetme: Finansal işlemlerin kronolojik olarak belge ve defterlere kaydedilmesidir.
-
Sınıflandırma: Kayıtlı verilerin işlem türüne göre ayrılarak düzenlenmesidir.
-
Özetleme: Belirli dönemlerde bu verilerin bir araya getirilerek mali tabloların hazırlanmasıdır.
-
Raporlama: Hazırlanan finansal bilgilerin yönetime ve ilgili kurumlara sunulmasıdır.
Muhasebenin Temel Kavramları Nelerdir?
Muhasebe ilkeleri, işlemlerin doğru ve güvenilir biçimde kaydedilmesini sağlar. Temel kavramlar şunlardır:
Sosyal Sorumluluk Kavramı
Muhasebe bilgileri sadece firma içi için değil; yatırımcılar, kamu kurumları ve toplum için de doğru ve şeffaf biçimde hazırlanmalıdır.
Kişilik Kavramı
İşletmenin tüzel kişiliği, sahiplerinden bağımsız olarak kabul edilir. Bu nedenle şahsi işlemler muhasebeye dâhil edilmez.
İşletmenin Sürekliliği Kavramı
Muhasebe kayıtları, işletmenin faaliyetlerine süresiz devam edeceği varsayımıyla tutulur.
Dönemsellik Kavramı
İşletmenin faaliyetleri belirli dönemlere ayrılarak Muhasebe Nedir? Ne İş Yapar? Amacı ve Kavramları Nelerdir?değerlendirilir. Gelir ve giderler ilgili oldukları dönemle eşleştirilir.
Parayla Ölçülme Kavramı
Sadece parasal değer taşıyan işlemler kayda alınır. Duygusal ya da soyut veriler muhasebeye konu olmaz.
Maliyet Esası Kavramı
Varlıklar, elde edildikleri maliyet bedeli üzerinden kayda alınır. Piyasa değeri yerine satın alma değeri esas alınır.
Tarafsızlık ve Belgelendirme Kavramı
Tüm işlemler objektif olmalı ve belgelerle doğrulanabilir olmalıdır.
Tutarlılık Kavramı
Kullanılan muhasebe yöntemleri her dönem aynı olmalı, keyfi değişiklik yapılmamalıdır.
Tam Açıklama Kavramı
Mali tablolarda finansal durumu etkileyen her türlü bilgi açıkça yer almalıdır.
İhtiyatlılık Kavramı
Olası riskler önceden hesaplanmalı, zararlar kayda alınmalı ama kazançlar gerçekleşmeden yazılmamalıdır.
Önemlilik Kavramı
Kayıtlar yapılırken işletmenin mali durumunu etkileyebilecek düzeydeki bilgiler dikkate alınmalıdır.
Özün Önceliği Kavramı
İşlemler, şekli değil ekonomik özü dikkate alınarak kayda geçirilmelidir.
Yorum yaz