Risk Yönetimi Nedir? Risk Tanımlama Süreçleri Nasıl Çalışır?

Risk yönetimi nedir? risk tanımlama süreçleri nasıl çalışır? risk yönetimi, belirlenen hedeflere ulaşma yolunda karşılaşılabilecek tehditlerin tanımlanması, değerlendirilmesi ve kontrol edilmesi sürecidir. Bu tehditler, yasal değişiklikler, kazalar veya doğal afetler gibi birçok farklı kaynaktan ortaya çıkabilir. Risk, beklenmedik durumların olumsuz sonuçları olarak tanımlanabilir. Risk yönetimi ise bu beklenmedik durumların önlenmesi veya en az zararla çözümlenmesini içeren planlamalardır. Bu planlamalar, riskleri tamamen ortadan kaldırmasa da şirketlerin bu durumlara hazırlıklı olmasını sağlar ve beklenmedik olayların yol açabileceği ekstra maliyetleri en aza indirir.

İçerik Haritası

• Risk Yönetimi Nedir?
• Risk Yönetimi Süreci
  • Risk Tanımlama
  • Risk Değerlendirme
• Risk Yönetimi Yaklaşımları
• Risk Yönetimi Sınırlandırmaları

Risk Yönetimi Nedir?

Risk yönetimi, maliyet ve zaman tasarrufu açısından son derece faydalıdır. Doğru bir risk yönetimi ile projeler belirlenen sürede ve bütçede tamamlanabilir. Bu sayede sadece şirket özelinde değil, genel ekonomi anlamında da kayıpların önüne geçilebilir. Projelerin büyüklüğünden bağımsız olarak her zaman riskler mevcuttur. Bu risklerin ve tehditlerin birçoğu önceden hesaplanabilir niteliktedir. Şirketlerin sektörü ve geçmişleri dikkate alınarak olası tehditlerin proje başında saptanması gereklidir. İhtiyaç durumunda Risk Yönetimi Nedir? Risk Tanımlama Süreçleri Nasıl Çalışır? uygulanabilecek alternatif planlar ve yollar oluşturulmalıdır. Özellikle kurumsal projelerde risk yönetimi kritik bir öneme sahiptir. Zaman kaybının ve yüksek maliyetlerin önüne geçilmesi için bilinçli bir yol haritası oluşturulmalıdır.

Risk Yönetimi Süreci

Risk Tanımlama

Risk tanımlama, potansiyel risk ve tehditlerin belirlenmesi anlamına gelir. Ortaya çıkabilecek risk durumları hem olumlu hem de olumsuz sonuçlar doğurabilir. Her iki durumda da proje sürecinin nasıl devam edeceğine ilişkin bir plan oluşturulmalıdır. Risk, şirket içi süreçler nedeniyle veya dış etkenler nedeniyle ortaya çıkabilir. Örneğin, maliyet artışları, dijital güvenlik sorunları, yasal değişiklikler ve kazalar gibi birçok değişken olabilir. Söz konusu tüm riskler göz önünde bulundurularak sonuçlar hesaplanmalıdır. Riskin tanımlanması, şirketlerin coğrafi konumlarından piyasa değişkenlerine kadar birçok kriterin analiz edilmesini içerir. Bu süreç, durumların çözümünü değil, saptanmasını kapsar.

Risk tanımlamada kullanılan yöntemler şunlardır:

• Hedefe Dayalı Risk Tanımlama: Şirketlerin ulaşmak istedikleri net hedefler, aynı zamanda oluşabilecek riskleri de gösterir. Belirli hedefe yönelik olumsuzluklar bu yöntemle saptanabilir.
• Senaryo Temelli Risk Tanımlama: Proje sürecinde ortaya çıkabilecek durumlar üzerine senaryolar oluşturulmasıdır. Risk yönetimi, bu senaryolar aracılığıyla sürdürülebilir.
• Sınıflandırma Temelli Risk Tanımlama: Olası risklerin belirli değişkenlere göre sınıflandırılmasıdır. Ortak özelliklere sahip riskler aynı kategori içinde değerlendirilir ve ortak çözüm yolları oluşturulabilir.
• Ortak Risk Kontrolü: Sektörel olarak karşılaşılabilecek risklere yönelik yapılan çalışmalardır. Sektörde daha

  

Risk Değerlendirme

Risk tanımlama sonrasında belirlenen risklerin doğurabileceği sonuçlar analiz edilir. Her risk, bir veya birden fazla sonuç doğurabilir. Risklerin yönetilebilmesi için bu sonuçların da belirlenmesi gereklidir. Sonuçlar kısa ve uzun vadeye göre farklı çözümler gerektirebilir. Bu nedenle bu aşamada sonuçlara yönelik bir sınıflandırma yapılması gerekebilir.

Risk değerlendirme süreci, risk tanımlamada olduğu gibi farklı yöntemlerle yapılabilir. Ayrıca sonuçların getireceği çözüm sürecine göre de sınıflandırma yapılabilir. Risk değerlendirme sürecinin en önemli aşaması, risklerin meydana gelme olasılığının hesaplanmasıdır. Yüksek olasılıklı risklerin yönetimine öncelik verilmelidir. Değerlendirme yapılırken maliyet artışı gibi bir sonuç öngörülürse, bu maliyeti kabullenmek veya ortadan kaldırmak gibi farklı çözüm süreçleri oluşturulabilir. Bu çözümler, yeni riskleri ve değerlendirmeleri beraberinde getirebilir. Dolayısıyla risk değerlendirme süreci, proje boyunca devam edecek kapsamlı bir süreçtir.

Risk Yönetimi Yaklaşımları

Risk tanımlama ve değerlendirme süreçlerinden sonra çözüm yolları saptanmalıdır. Çözüm oluşturma adımları, risk yönetimi sürecinin en önemli aşamasıdır. Risklerin kontrol edilmesi aşamasında dört temel stratejiden faydalanılır:

1. Riskten Kaçınma: Risk tanımlama ve değerlendirme süreçleri sonucunda risklere neden olabilecek girişimlerden kaçınmaktır. Riskten kaçınmak, zarardan kaçınırken aynı zamanda gelebilecek kârdan da vazgeçmek anlamına gelir.
2. Riski Azaltma: Risk tanımlandıktan sonra bu riskin sonuçlarının daha hafif olması için yapılan çalışmaların tümüdür. Projenin bazı aşamaları değiştirilerek oluşabilecek riskler azaltılabilir veya zararlar en aza indirilebilir.
3. Risk Paylaşımı: Büyük bir kayıp yerine birçok küçük kaybı seçmektir. Bu şekilde büyük, telafi edilmesi zor bir zararla karşılaşmak yerine, telafi edilebilir birçok zarar tercih edilir.
4. Riski Sürdürme: Olası riskin hesaplanarak ortaya çıkaracağı zararın kabullenilmesidir. Riski önleme çabası yerine riskle mücadele etme çabası tercih edilir.

Risk Yönetimi Sınırlandırmaları

Her ne kadar risk yönetimi projeler için kritik öneme sahip olsa da bazı sınırlandırmalarla kısıtlanması gereklidir. Özellikle projelerin başlamasını geciktiren detaylı risk yönetimi süreçleri bir noktada durdurulmalıdır. Risk yönetimi süreci kendi içinde bir sarmal gibidir; belirlenen bir riski önlemek için oluşturulan adımlar, kendi içlerinde yeni riskler taşıyabilir. Dolayısıyla bu risklerin de değerlendirilmesi ve çözümlenmesi gerekebilir. Sınırlandırmalar sayesinde daha doğru bir risk yönetimi yapılması ve zaman kaybı yaşanmaması amaçlanır. Risk değerlendirmesi için ayrılan sürenin, projenin genel zamanına kıyasla normal bir aralıkta kalması gereklidir.